24 ოქტომბერი
ქიმიაში ნობელის 2012 წლის პრემია ორ ამერიკელ მეცნიერს
(კარდიოლოგს) - 69 წლის რობერტ ლეფკოვიცს და 57 წლის ბრაიან კობილკას მიენიჭა. მათ
აღმოაჩინეს ცილების ახალი კლასი, ეგრეთ წოდებული GPCR რეცეპტორები, რომლებიც GT-ფაზებითაა
(G-ცილებით) შეკრული. უფრო გასაგებად, ესაა ცილები, რომლებიც საშუალებას გვაძლევს
დავინახოთ, ვიგრძნოთ გემო და სუნი, აბალანსებენ გულისცემას, გვიცავენ სტრესულ
სიტუაციებში და სხვა.
ახალ წამლებზე მუშაობისას, ფარმაკოლოგები სწორედ იმ
გზებს ეძებენ, რომლებიც მათ ამ რეცეპტორებზე უფრო ეფექტურად ზემოქმედების
საშუალებას მისცემს. თანაც ისე, რომ მინიმუმზე იქნას დაყვანილი გვერდითი მავნე ეფექტები.
ექსპერტები ირწმუნებიან, რომ ნობელის პრემიის ლაურეატების მიერ შესრულებული კვლევა,
უფრო ეფექტური წამლების შემუშავების საშუალებას იძლევა.
GPCR
ტიპის რეცეპტორები, ბევრ დაავადებასთანაა დაკავშირებული, რადგან ისინი ორგანიზმში
მიმდინარე ბევრ ბიოლოგიურ პროცესში მონაწილობენ. მაგრამ ისეთი წამლების
შემუშავება, რომლების სამიზნეც მხოლოდ აღნიშნული რეცეპტორები იქნება, ძალიან
ძნელია. ამის მიზეზი ისაა, რომ კარგად არაა შესწავლილი მათი ფუნქცია. 
წამლებს, რომლების სამიზნეც GPCR-რეცეპტორებია, ისეთი
დაავადებების წინააღმდეგ მოქმედების პოტენციალი გააჩნია, როგორებიცაა ცენტრალური
ნერვული სისტემის, გულის დაავადებები, ანთებითი პროცესები და მეტაბოლური აშლილობები.
შვედეთის უპსალას უნივერსიტეტის პროფესორი ქიმიაში,
იოჰან აქვისტი ამბობს, რომ იმ 1400-მდე წამლიდან, რომლებიც მსოფლიოში არსებობს,
1000 პატარა ტაბლეტების სახით გამოდის და მათი უმეტესობის მოქმედება სწორედ GPCR
ტიპის რეცეპტორებს უკავშირდება.
No comments:
Post a Comment